Regionaal Ziekenhuis Heilig Hart Tienen
Longkanker
Longkanker is een vorm van kanker die uitgaat van longweefsel. De meest voorkomende types longkanker zijn ‘niet-kleincellige’ longkanker en ‘kleincellige’ longkanker (uitleg zie lager). Volgens cijfers van de Stichting Kankerregister, krijgt in België één op de 16 mannen en 30 vrouwen ooit gedurende zijn/haar leven te maken met longkanker. In België kregen in 2017 5,559 mannen en 2,873 vrouwen een diagnose longkanker, wat overeenkomt met 15 procent van alle kankers bij mannen en 9 procent bij vrouwen. Longkanker is in België de belangrijkste kanker gerelateerde doodsoorzaak bij mannen, en de tweede belangrijkste bij vrouwen.
Een multidisciplinair samengestelde ontwikkelingsgroep met brede vertegenwoordiging vanuit de Vlaamse ziekenhuizen ontwikkelde in samenwerking met de Stichting Kankerregister in 2019 een set kwaliteitsindicatoren voor lonkanker.
Welke aspecten worden gemeten ?
We peilen naar:
- het bepalen van het type longkanker aan de hand van weefselonderzoek
- de registratie van longkankers bij de Stichting Kankerregister
- de sterftekans na ingreep (= heelkunde) of bestraling (= radiotherapie) als hoofdbehandeling
- het relatief sterfterisico binnen 1 jaar na diagnose van longkanker
verschillende patiëntengroepen
Deze indicatoren zijn berekend voor 3 verschillende groepen van patiënten, afhankelijk van de indicator wordt één van deze groepen geselecteerd:
- De groep van alle patiënten die binnen een bepaald ziekenhuis gediagnosticeerd werden met longkanker.
- De subgroep van patiënten die een heelkundige ingreep ondergingen, meer precies een ingreep met als doel de patiënt te genezen.
- De subgroep van patiënten die bestraling (= radiotherapie) ondergingen, meer precies bestraling met als doel de patiënt te genezen.
In de beschrijving van de indicator staat duidelijk aangegeven op welke groep van patiënten de indicator van toepassing is.
Het aantal patiënten dat per ziekenhuis wordt vermeld is niet gelijk aan het totaal aantal patiënten dat in een specifiek ziekenhuis hun diagnose kreeg of in dat ziekenhuis werd behandeld. Om een zo eerlijk mogelijke vergelijking tussen ziekenhuizen te maken, werden enkel patiënten meegerekend die aan vooraf bepaalde criteria voldeden. Hierdoor is het weergegeven aantal patiënten (veel) kleiner dan het werkelijke aantal patiënten dat een diagnose of behandeling voor longkanker kreeg in dit ziekenhuis.
Longkanker kan onderverdeeld worden in verschillende types: het meest frequent voorkomende type longkanker is ‘niet-kleincellige longkanker’. Een tweede type is ‘kleincellige longkanker’. Andere types werden in deze studie gegroepeerd in een derde groep ‘andere’. Deze drie types kunnen op hun beurt nog verder onderverdeeld worden in subtypes. Afhankelijk van de indicator worden alle types longkanker meegenomen, enkel de niet-kleincellige longkankers, of de niet-kleincellige en de kleincellige longkankers samen. Per indicator wordt aangegeven welke types meegenomen werden voor de berekening.
WAT IS HET DOEL VAN DEZE PUBLICATIE?
Het VIKZ biedt elke zorgvoorziening op Zorgkwaliteit.be een platform om transparant te kunnen communiceren over de gemeten resultaten, deze toe te lichten, ze te vergelijken met andere ziekenhuizen en ze op te volgen doorheen de tijd. Ziekenhuizen die kiezen voor transparantie verdienen dan ook in eerste instantie veel waardering. Op termijn, eens er een meer uitgebreide kernset van indicatoren per ziekenhuis beschikbaar is op Zorgkwaliteit.be, moet dit de patiënt ook kunnen helpen om beter geïnformeerde keuzes te maken.
Elke indicator staat op zichzelf. Je kan geen optelsom van alle behaalde resultaten maken. Het gaat telkens om deelaspecten. Deze indicatoren geven dan ook een idee over de kwaliteit van zorg voor longkanker, maar geen totaalbeeld , en al zeker niet over de gehele zorgkwaliteit in het ziekenhuis.
Ook moet
Hoe kan je de resultaten interpreteren ?
Je kan de resultaten bekijken per individueel ziekenhuis, maar ze ook vergelijken met andere ziekenhuizen. Om te kunnen komen tot een eerlijkere basis voor vergelijking worden enkel patiënten meegenomen die aan vooraf bepaalde, gelijke criteria voldoen. Hierdoor is het weergegeven aantal patiënten per ziekenhuis vaak kleiner dan het werkelijk aantal behandelde patiënten. Ook zijn een minimum aantal patiënten nodig om betekenisvolle conclusies te trekken. Daarom worden de resultaten van ziekenhuizen die minder dan dit minimum aantal patiënten behandelden niet weergegeven. Dit wordt per indicator vermeld onder de inleiding.
Om te kunnen vergelijken worden gecorrigeerde indicatoren berekend. Dit betekent dat hier wordt rekening gehouden met een aantal factoren zoals leeftijd, zelfredzaamheid en ernst van de aandoening, die de patiëntenpopulatie per ziekenhuis bepalen en een invloed kunnen hebben op de resultaten van die indicatoren.Een perfecte correctie is echter niet mogelijk, maar ondanks deze beperking zijn deze resultaten voldoende betrouwbaar. Voor de indicatoren van sterftekans en sterfterisico werden geen streefwaarden vooropgesteld door de longkankerexperten.
Hoe controleren we de betrouwbaarheid van deze indicatoren?
Controle van de indicatoren en de resultaten gebeurde op drie niveaus:
- De indicatoren zijn afgeleid uit een nationaal rapport van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE). Dit rapport werd opgesteld op basis van verscheidene nationale en internationale publicaties. De selectie en verfijning van de indicatoren gebeurde door een groep van longkankerexperten.
- De indicatoren worden berekend op basis van een koppeling van de databank van de Stichting Kankerregister met deze van het Intermutualistisch Agentschap (IMA). Het Kankerregister past in deze fase uitgebreide validatieprocedures en kwaliteitscontroles toe.
- De resultaten worden nadien ter controle voorgelegd aan de ziekenhuizen. Zij kijken de resultaten na aan de hand van de gegevens uit hun medische dossiers en krijgen de tijd om eventuele verschillen in de resultaten te melden aan het Kankerregister.
- Vervolgens worden de indicatoren, de gehanteerde methodologie en procedure, de voorstellingswijze en duiding bij de resultaten voorgelegd aan de Toezichtscommissie van VIKZ. Deze commissie fungeert als onafhankelijk toezichthoudend orgaan met als doel het uitoefenen van toezicht op de werkzaamheden van de vertrouwde derde partij enerzijds en de bewaking van de kwaliteit en validiteit bij de ontwikkeling, de berekening en het gebruik van indicatoren anderzijds.
Type indicatoren - verschillende meetmomenten
Voor longkanker werden zowel procesindicatoren als "outcome" of uitkomstindicatoren geselecteerd.